มีเดียมอนิเตอร์ ชี้เนื้อหาข่าวการเมือง เน้นข่าวเลือกตั้ง ยุบสภา ม็อบชุมนุม ขายความขัดแย้ง รายงานข่าวแบบแยกส่วน คุณภาพข่าวขาดความลึก เชื่อเป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่นำไปสู่ความแตกแยกทางความคิด
เมื่อเร็วๆ นี้ นายธาม เชื้อสถาปนศิริ ผู้จัดการฝ่ายวิจัย โครงการมีเดียมอนิเตอร์ Media Monitor นำเสนอบทสังเคราะห์จริยธรรมสื่อ ในเวทีเสวนา เรื่อง ทิศทางสื่อไทยหลังเหตุการณ์ความรุนแรงทางการเมือง จะไปทางไหน ณ ห้องกมลมาศ โรงแรมสยามซิตี้ ซึ่งจัดโดยเครือข่ายสิทธิเสรีภาพสื่อมวลชนในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ (SEAPA) สมาคมนักข่าวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย สมาคมนักข่าววิทยุและโทรทัศน์ไทย และสถาบันอิศรา มูลนิธิพัฒนาสื่อมวลชนแห่งประเทศไทย
นายธาม กล่าวว่า มีเดียมอนิเตอร์เริ่มต้นศึกษาถึงพฤติกรรม เนื้อหาในรายการโทรทัศน์ตั้งแต่เมื่อ 6 ปีที่แล้ว (ปลายปี 2548-2553) งานศึกษากว่า 50 เรื่อง มีเรื่องที่เกี่ยวข้องกับการเมือง 16 เรื่อง ซึ่งจะพบว่า ข่าวการเมืองในบ้านเราจะวนอยู่กับการเลือกตั้งทางการเมือง ม็อบชุมนุม การปะทะกัน หลังมีการยุบสภา ช่วงเลือกตั้งหาเสียง โดยในรอบ 6 ปีที่ผ่านมา ข่าวเนื้อหาทางการเมือง ส่วนใหญ่จะพูดถึงการเมืองในภาครัฐสภา มากกว่าการเมืองภาคประชาชน
"ตั้งแต่ปลายปี 2548 บริบททางการเมือง ก็มีอยู่ช่วงหนึ่ง ที่รัฐบาลใช้สื่อเป็นเครื่องมือทางการเมือง รัฐบาลทักษิณ (2548-2549) เกิดภาวการณ์แทรกแซงสื่อ ด้วยการใช้ การตลาด อำนาจทางการเมือง และทุน เข้าแทรกแซงสื่อ ขณะที่รัฐบาลสุรยุทธ์ (2549-2551) หลังการปฏิวัติ ถือเป็นยุคสุญญากาศการจัดระเบียบสื่อ กฎหมายสื่อหลายฉบับออกในช่วงนี้" นายธาม กล่าว และว่า ยุครัฐบาลสมัคร (2551) เกิดการแทรกแซงสื่อในลักษณะใหม่ โดยไม่ได้ใช้ทุน แต่ใช้ "วิวาทะ" โต้ตอบกับนักข่าวโดยตรง ให้สัมภาษณ์และการจัดรายการวิทยุ ซึ่งเท่ากับเป็นการแทรกแซงสื่อด้วยเหมือนกัน
ผจก.ฝ่ายวิจัย มีเดียมอนิเตอร์ กล่าวว่า ในยุครัฐบาลสมชาย (2551) ไม่ค่อยมีเหตุการณ์แทรกแซงสื่อมากนัก เพราะเกิดเหตุความวุ่นวายทางการเมืองและมีการปะทะกันของม็อบ มาถึงรัฐบาลอภิสิทธิ์ การนำเสนอการปะทะทางการเมือง มีคำขอร้องให้สื่อรายงานข่าว มีการกำกับทิศทางข่าว และมีเรื่องปิดวิทยุชุมชน
"6 ปีที่ผ่านมา รัฐบาล 4 ยุคอาจมีการการแทรกแซงสื่อที่แตกต่างจากอดีต จากที่เคยใช้อำนาจทุน อำนาจรัฐ การให้โฆษณา มาเป็นการมีสื่อเป็นของตนเอง ทีวีหลายช่องกลายเป็นฐานเสียงทางการเมือง มีสื่อใหม่ๆ เกิดขึ้น"
สำหรับเนื้อหาในฟรีทีวี ในช่วงแรกๆ นายธาม กล่าวว่า มีการใส่ความคิดเห็นลงไปในการเสนอข่าว เล่าข่าว มีการนำเสนอข่าวไม่รอบด้าน ขาดความสมดุลและเป็นธรรม และไม่ว่ารัฐบาลยุคไหน ก็ตาม คนที่ยึดครองพื้นที่ข่าวได้มาก คือ ฝ่ายรัฐบาลฉะนั้น 6 ปี เนื้อหาข่าวการเมืองบ้านเราจึงเป็นการแย่งชิงประเด็นข่าว โดยเฉพาะหลังปี 2549-2550 ฟรีทีวีเริ่มหมดความหวัง ก็เกิดเคเบิลทีวี ทีวีดาวเทียมที่มีเนื้อหาเฉพาะฝ่ายการเมือง
ในส่วนของหนังสือพิมพ์ นั้น ผจก.ฝ่ายวิจัย มีเดียมอนิเตอร์ กล่าวว่า เน้นข่าวที่ใช้คำแบบหวือหวา ขณะที่บทวิเคราะห์ทางการเมือง "สี" ก็ยังต่างกันชัดเจน ซึ่งบทวิเคราะห์ที่มีมุมมองเชิงสมานฉันท์ จะพบได้น้อย
"ช่วงปี 2551 บทบาทของนสพ.แม้จะเน้นนโยบายพรรคการเมืองในช่วงแรก แต่พอใกล้ลงคะแนน สื่อนำเสนอการรายงานข่าวแบบม้าแข่ง จากนั้นนสพ.ก็ทำตัวเป็นผู้จัดการตั้งรัฐบาลเสียเอง โดยละเลยการวิเคราะห์นโยบายพรรคการเมืองอย่างจริงจัง"
นายธาม กล่าวถึงการนำเสนอข่าวการเมืองในบ้านเรา ช่วงปี 2551 เปรียบเหมือนการดูละคร ซึ่งผลการศึกษาของมีเดียมอนิเตอร์ จะพบว่า มีแต่ความขัดแย้ง เน้นโต้ตอบกันไปมา ระหว่างนักการเมือง โดยมีตัวละคร ตัวพระเอก ตัวร้าย ที่สำคัญละครมีจุดจบ แต่การรายงานข่าวการเมืองไม่มีจุดจบ วันกันไปมา มีคนออกมาแฉ มีคนออกมาพลิกเกมทำให้เร้าอารมณ์ตลอดเวลา กระบวนการคลี่คลายที่แท้จริงก็ไม่มี และแม้แต่ข่าวการเลือกตั้งก็มีเรื่องทางไสยศาสตร์เข้ามาเกี่ยวข้อง เช่น เคล็ดลับนักการเมืองเทคนิค โชคลาง
บทบาทสื่อในการนำเสนอข่าวเลือกตั้งช่วงปี 2551 นายธาม กล่าวว่า ยังผิวเผิน ขาดการวิเคราะห์นำเสนอด้านนโยบายพรรคการเมืองขายฝันหรือทำได้จริงหรือไม่ ขาดการให้ความรู้ ความเข้าใจพื้นฐานทางการเมือง นักข่าวไม่ทำการบ้าน ที่สำคัญการตรวจสอบคุณสมบัตินักการเมือง รัฐมนตรี มีการทำเรื่องนี้น้อย เน้นนำเสนอข่าวเฉพาะสายสัมพันธ์เชิงญาติมิตร อำนาจ และกลุ่มการเมืองเสียส่วนใหญ่
"สรุป การนำเสนอข่าวของสื่อในรอบ 6 ปี วนลูป (Loop) อยู่กับข่าวการเลือกตั้ง ยุบสภา ม็อบชุมนุม รายงานข่าวที่เป็นกรอบคิดแบบเดิม เน้นขายความขัดแย้ง รายงานข่าวแบบแยกส่วน ไม่สนใจมิติเชิงบวกทางประวัติศาสตร์ เหตุการณ์ สาเหตุ ที่มา คืออะไร ทำให้คุณภาพข่าวขาดความลึก ไม่มีเป้าหมายร่วมกันรายงานข่าวนี้แล้วนำไปสู่อะไร ในที่สุดรายงานข่าวไม่สุดทางของเรื่อง"
ผจก.ฝ่ายวิจัย มีเดียมอนิเตอร์ กล่าวด้วยว่า มีเดียมอนิเตอร์ พยายามจะชี้ให้เห็นว่า ความรุนแรงทางการเมือง ยังมีปัจจัยเรื่องความรุนแรงเชิงโครงสร้างด้วย บวกกับลักษณะของข่าวแบบนี้ ได้นำไปสู่ความแตกแยกทางความคิด เพราะได้ข้อมูลข่าวสารไม่ครบถ้วนนั่นเอง
http://www.thaireform.in.th/index.php?option=com_flexicontent&view=items&id=5862:-6-
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น